środa, 17 sierpnia 2016

DIETA ŁATWOSTRAWNA Z OGRANICZENIEM SUBSTANCJI POBUDZAJĄCYCH WYDZIELANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO


Wraz z wiekiem, wzrasta ryzyko pojawienia się dyskomfortu w trakcie oraz po posiłku. Bagatelizowane objawy mogą przerodzić się w zaawansowaną chorobę. Nieodłącznym elementem leczenia  jest odpowiednio dobrana dieta, której zadaniem jest poprawa stanu zdrowia oraz komfortu życia chorego. Jest to dieta łatwostrawna z ograniczoną ilością produktów i potraw działających pobudzająco na czynność wydzielniczą żołądka.






Zadaniem diety jest:

- dostarczenie pacjentowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych
- ograniczenie produktów i potraw pobudzających wydzielanie kwasu solnego
- neutralizowanie soku żołądkowego
- niedrażnienie chemiczne, mechaniczne, termiczne błony śluzowej żołądka

Dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego ma zastosowanie:

- w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy
- w przewlekłym nadkwaśnym nieżycie żołądka
- w refluksie żołądkowo-przełykowym
- w dyspepsjach czynnościowych żołądka

Dieta ta jest dietą łatwostrawną z ograniczoną ilością produktów i potraw działających pobudzająco na czynność wydzielniczą żołądka, powodują objawy dyspeptyczne – gniecenie, wzdęcia i podrażniają błonę śluzową żołądka. Do produktów tych zaliczamy przede wszystkim: mocne rosoły, buliony, esencjonalne wywary warzywne, grzybowe, galarety, wody gazowane, kwaśne napoje, nierozcieńczone soki warzywne i owocowe, napoje alkoholowe, kawa naturalna, mocna herbata, produkty marynowane, wędzone, smażone, frytowane, pieczone, potrawy pikantne oraz ostre przyprawy. Ograniczeniu podlega również błonnik pokarmowy, drażniący przewód pokarmowy.
Aby ograniczyć żucie, wzmagające wydzielanie żołądkowe, potrawy powinny mieć konsystencję mocno rozdrobnioną, wręcz papkowatą.
W codziennym jadłospisie należy zwiększyć ilość produktów bogatych w pełnowartościowe białko pochodzące z mleka, twarogów czy jaj. Należy jednak pamiętać by nie przesadzać z ilością mleka, gdyż początkowo osłania ono błonę śluzową żołądka oraz łagodzi ból, lecz po wchłonięciu zawarty w mleku wapń wpływa na zwiększenie wydzielania gastryny, która działa pobudzająco na czynność wydzielniczą żołądka. Należy więc nie spożywać więcej niż 0,7-1,0l mleka na dobę.
Składnikiem pokarmowym wykazującym zdolność do hamowania wydzielania kwasu solnego jest tłuszcz, który zmniejsza motorykę żołądka. Najkorzystniejszymi tłuszczami są tłuszcze w postaci masła i słodkiej śmietany oraz tłuszcze roślinne. Tłuszcze powinny pokrywać ok. 30% dziennego zapotrzebowania na energię. Produktem hamującym wydzielanie żołądkowe jest również słaby roztwór cukru.
Posiłki należy spożywać regularnie, o stałych porach dnia. Porcje powinny być niewielkie objętościowo. Istotne jest, by posiłki miały odpowiednią temperaturę – nie mogą być ani zbyt zimne, ani zbyt gorące (co zapewni ochronę przed przekrwieniem błony śluzowej żołądka).
Potrawy powinny być przyrządzane metodą gotowania w wodzie, gotowania na parze czy duszenia bez uprzedniego obsmażania na tłuszczu.


Produkty i potrawy
ZALECANE
ZALECANE W UMIARKOWANYCH ILOŚCIACH
PRZECIWWSKAZANE
NAPOJE
Mleko słodkie, mleko zsiadłe nieprzekwaszone, jogurt, kawa zbożowa z mlekiem, słaba herbata z mlekiem, soki rozcieńczone, napoje mleczno-owocowe, mleczno-warzywne, woda niegazowana
Słaba herbata, soki owocowe i warzywne, herbata ziołowa i owocowa
Płynna czekolada, mocna herbata, kawa naturalna, napoje alkoholowe, napoje gazowane, kwaśne przetwory mleczne (maślanka, kumys)
PIECZYWO
Pszenne, jasne, czerstwe, biszkopty, pieczywo półcukiernicze (hałka, bułeczki maślane, rogale), pieczywo drożdżowe
Pieczywo cukiernicze (drożdżówki, pączki, ciastka francuskie itp.)
Pieczywo świeże, żytnie, razowe, pieczywo chrupkie
DODATKI DO PIECZYWA
Masło, twarożek, serek homogenizowany, jaja na miękko, jajecznica na parze, pasta z cielęciny, drobiu
Margaryna miękka dobrej jakości, miód, dżem, marmolada, chude wędliny, szynka, parówki cielęce, łagodny ser podpuszczkowy, pasztet domowy
Tłuste wędliny, konserwy, salceson, kiszka, pasztetowa, smalec, pikantne sery dojrzewające żółte i topione, sery typu feta, dżemy, jaja na twardo, jaja sadzone
ZUPY I SOSY GORĄCE
Rosół jarski, zupy mleczne, krupniki z dozwolonych kasz, zupa ziemniaczana, warzywna z dozwolonych warzyw, zupy przecierane, zupy zaprawiane mąką i masłem, zawiesiną z mąki i słodkiej śmietany, mąki i mleka, zaciągane żółtkiem, sosy łagodne na słodkiej śmietanie: koperkowy, potrawkowy, pomidorowy, pietruszkowy, owocowy
Zupy owocowe nierozcieńczone, chudy rosół z cielęciny
Zupy tłuste i zawiesiste, na wywarach mięsnych i kostnych, grzybowych, zupy zasmażane, zaprawiane kwaśną śmietaną, pikantne, zupy z warzyw kapustnych, roślin strączkowych, zupa cebulowa, porowa, zupy w proszku, sosy ostre, zasmażane: grzybowy, musztardowy, chrzanowy, cebulowy
DODATKI DO ZUP
Bułka, grzanki, lane ciasto, kluski biszkoptowe, kluski francuskie, makaron nitki, kasza manna, kasza jęczmienna, ryż, ziemniaki puree
Ziemniaki w całości, groszek ptysiowy,
Grube kasze, makarony zarabiane na stolnicy, kluski kładzione, nasiona roślin strączkowych: fasola, groch, soja, jaja gotowane na twardo
MIĘSO, DRÓB I RYBY
Mięso chude: cielęcina, królik, kurczak, indyk, chude ryby: dorsz, sola, płastuga, szczupak, morszczuk, mintaj, sandacz, pstrąg strumieniowy, lin, okoń, flądra, potrawy gotowane: pulpety, budynie, potrawki
Wołowina, konina, podroby: ozorki, płuca, serca, ryby: młody karp, makrela, leszcz, sardynki, potrawy duszone bez obsmażania na tłuszczu, pieczone z masy mielonej w folii lub pergaminie
Mięsa tłuste: wieprzowina, baranina, gęsi, kaczki, dziczyzna, ryby: halibut niebieski, troć, węgorz, łosoś, sum, tołpyga, pikling, szproty, potrawy marynowane, wędzone, smażone, pieczone
POTRAWY PÓŁMIĘSNE I BEZMIĘSNE
Budynie z drobnych kasz, warzyw i mięsa, makaron nitki z mięsem, łagodne risotto, pierogi leniwe, kluski biszkoptowe, kluski francuskie
Zapiekanki z kasz, warzyw i mięsa, kluski z ziemniaków i sera
Bigos, fasolka po bretońsku, wszystkie potrawy smażone  na tłuszczu, np. placki ziemniaczane, bliny, kotlety, krokiety
TŁUSZCZE
Dodawane na surowo: masło, słodka śmietana, olej sojowy, słonecznikowy, kukurydziany, rzepakowy i inne, oliwa z oliwek
Margaryny miękkie dobrej jakości, niezbyt kwaśna śmietana
Smalec, słonina, boczek, łój, margaryny twarde, kwaśna śmietana
WARZYWA
Młode i soczyste, gotowane: marchew, dynia, kabaczki, buraki, szpinak, szparagi, skorzonera, warzywa w formie puree, oprószone mąką, warzywa z masłem
Kalafior, brokuły, fasolka szparagowa, groszek zielony, seler, sałata zielona, pomidory bez skórki, w okresie remisji („uśpienia”) choroby drobno starte surówki
Warzywa kapustne, cebula, czosnek, pory, papryka, suche rośliny roślin strączkowych, ogórki, brukiew, rzodkiewka, rzepa, rabarbar, kalarepa, szczaw, kukurydza, warzywa zasmażane, sałatki z majonezem i musztardą, warzywa marynowane, solone
ZIEMNIAKI
Gotowane, w postaci puree
Pieczone, gotowane w całości
Smażone z tłuszczem, frytki, talarki
OWOCE
Dojrzałe i soczyste, bez skórki i pestek, owoce niekwaśne, w okresie zaostrzenia choroby w postaci przecierów gotowanych, owoce jagodowe, winogrona, owoce cytrusowe, banany, brzoskwinie, morele, jabłka gotowane, pieczone, owoce w postaci soków rozcieńczonych
W okresie remisji („uśpienia”) choroby surowe przeciery z owoców wymienionych obok, owoce rozdrobnione
Czereśnie, gruszki, agrest, wiśnie, śliwki, arbuz, orzechy, owoce suszone , kandyzowane i marynowane
DESERY
Kompoty z dozwolonych owoców – przetarte, galaretki, kisiele, mus z pieczonego jabłka, budynie i kisiele mleczne
Tłuste kremy
Torty, ciasta z masami i dużą ilością cukru, desery z alkoholem, desery z orzechami, kakao, czekolada, batoniki, chałwa, ciasta z proszkiem do pieczenia
PRZYPRAWY
Łagodne: cukier, wanilia, sok z cytryny, zielona pietruszka, koperek,  cynamon, bazylia
Melisa, sól
Ocet, pieprz, musztarda, papryka ostra, chrzan, jarzynka, maggi, kostki bulionowe, ziele angielskie, liść laurowy

Źródło informacji: "Dietetyka Żywienie zdrowego i chorego człowieka" autorstwa Heleny Ciborowskiej i Anny Rudnickiej